TERCİH DÖNEMİ PSİKOLOJİSİ

Tercih döneminde öğrenciler ve ailelerinde ortaya çıkan psikoloji beş değişik aşamada seyreder:

1. Öğrenci hazırlık aşamasında genellikle “olumlu” bir psikoloiye sahiptir.

Hedefine sınır koymadan hayallerinin peşinden gider.

2. Sınavlar bitince karamsar bir psikoloiye bürünür.

Tekrar sınava girerim ile tutar herhalde arasında gidip gelen duygular yaşar.

3. Sonuçlar açıklanınca öğrencide;

Neresi tutarsa orayı yazıp gitmeliyim psikolojisi oluşur.

4. Tercihlerin sonuna doğru karamsar bir psikoloji ortaya çıkar, ve

Hayallerim için seneye girmeliyim kararını verir.

5. Ek kontenjanlarda ise;

Neresi tutarsa gitmeliyim gibi çok yanlış bir karar alır.

Seçeneğiniz çok ise aslında seçeneksizsiniz demektir.

Düşünür Henry David diyor ki, herkesin bir trompetçisi vardır ve herkes kendi duyduğu trompete göre yürür. Eğer başkasının trompetine göre yürümek zorunda kalırsanız hayata uyum sağlayamazsınız.

Bu nedenle peşinden gideceğimiz hedef, hayallerimizin hedefi olmalıdır. Başkalarını mutlu etmek için hedefimizden vazgeçmemeliyiz.

Aslında istediğimiz şeye uzanma konusunda baskı altında kalıyorsak isteklerimizle başbaşa değiliz demektir.

İstediğimiz şeyi seçmenin bize kaybedeceklerimizi düşündürmesi kaygılarımızdan kaynaklanır.

TERCİH KAYGISI

Tercih kaygısı kendisini şu şekilde belli eder:

– Çevrem tatmin olur mu?

– Maddi sorun yaşar mıyım?

– Takdir görür müyüm?

– Kendimi kabul ettirebilir miyim?

Oysa elde ettiğimiz şey aslında istediğimiz şey ise kaygı ve onun yol açtığı duygular hızla sönmeye başlar.

Kaygıyla yapılan tercihin sonunda öğrenci ya okulu bırakıyor, ya da mezun olsa dahi diplomayı bırakıyor. Yani başka işler yapıyor.

Bugün her 100 üniversite öğrencisinden yaklaşık 35’i tekrar sınava giriyor.

– Buna hareketsiz hoşnutsuzları da eklersek bu oran %60’ları buluyor.

TERCİHLERİN BELİRLENMESİNDE

– Ailelerin maddi gelecek ve güvence hesabı çok etkili olmaktadır.

– Ailelerin iki temel refleksi:

1) Çocuğun güvenliği

2) Çocuğun doyması

– Güvenlik kaygısı eve yakın üniversiteye kayıt yaptırmaya neden oluyor. Bu da istenmeyen bölümü seçmek anlamına geliyor. Yani “Gelecek Riskli Tercih” yapmak anlamını taşıyor.

BİR MESLEĞE YÖNELİK İLGİ PSİKOLOJİK OLABİLİR

Mesleğe yönelik ilgi bazen aile ve çevre gibi dış koşulların etkisi ile ortaya çıkabiliyor.

Öğrenci “sosyal kanıt” ilkesi gereğince, herkes istediği için o mesleğe yöneliyor olabilir.

Takdir kazanmak için yöneliyor olabilirç

Nere Tutarsa Yaz! Boşver Seneye Gir! Psikolojisi

Bu iki tepkiyi de gösteren aile ve öğrencilerin bu davranışlarını iyi analiz etmelerini öneriyorum.

“Nere tutarsa yaz” anlayışı da kendi içinde “Boşver seneye gir” anlayışını taşıyor. Çünkü istemediği yere giren öğrenciler zaten seneye tekrar giriyor.

TERCİH YAPMAYIP SENEYE TEKRAR DENEYECEK ÖĞRENCİLERE ÖNERİLER

Hep aynı şeyi yaparsan hep aynı sonucu alırsınız.

Sadece kendine güvenerek sınava tekrar girmeyi deneyiniz.

Değişik kurumun ve değişik öğretmenin sana katkısı işe yarar düzeyde olmayacaktır.

Bir çalışma ve başarı stratejiniz yoksa asla sınavı tekrar denemeyiniz.

TERCİH ESNASINDA YAŞANAN DUYGULANIM BOZUKLUĞU

Tercih döneminde öğrencinin duyguları uçlarda seyretmeye başlayabilir.

– Ya sıralamasından çok yüksek tercihler yapar (düşük ve yakın yazmaz).

– Ya da çok düşük tercihlerden oluşan bir liste hazırlar.

Peki neden?

Yüksek tercih yaparak kendisini çevresine ve kendisine ispat etmek ister.

Düşük tercih yapması, özgüven ve özsaygı sorunu yaşadığını gösterir.

TERCİH DÖNEMİNDE KARAR VERMEDE ZORLANAN ÖĞRENCİLER

Özgüven (kişisel) sorunu yaşayabilir bu da;

Kararsızlığa yol açar. (Gelecek kaygısı – okulu bitirme, iş bulma vs. gibi)

Akademik özgüven sorunu yaşayabilirler bu da;

Tutmazsa seneye kazanamam duygusuna yol açar.

Özsaygı sorunu

En iyiyi kendisine layık görmemeye yol açar.

Bu öğrencilerin tercihin tamamını meslek ve üniversite seçimi açısından uzmana bırakırlar.

TERCİH YAPAN UZMANIN İŞLEVİ

1. Üniversite seçimi konusunda rehberlik etmeliler.

2. Meslekler hakkında rehberlik etmeliler.

3. Tercih sıralaması konusunda rehberlik etmeliler.

TERCİH LİSTESİNİ TESLİM ETMEYİ SON ÜÇ GÜNE BIRAKINIZ

ÇÜNKÜ:

Gözlemlerimiz artıyor

Eğilimler ve yığılmalar ortaya çıkıyor

Uzmanların deneyimi artıyor

Yeni verilere ulaşılıyor.

Sıralamada TERSİNE ETKİ

Kontenjandaki yüksek artış o bölümün sıralamasını yükseltebiliyor.

Kontenjanlardaki düşüş ise sıralamayı düşürebiliyor.

Bizi hafta içi her gün 15.00 – 16.00 saatleri arasında Kanal A televizyonunda Eğitim Editörü programımızda, hafta sonu ise Pazar günü saat 14.10’da TRT Avaz kanalında izlemeyi unutmayınız.

 Bu yazıyı sevdiğiniz arkadaşlarınızla paylaşmayı unutmayınız.

Gönlünüzdeki tercihe yerleşebilmeniz dileği ile…

Hoşça kalınız.

Süleyman Beledioğlu

www.bonushoca.com